توجه به کل و جزء
درس امروز از دو بخش تشکیل شده است.
نگاه به کل
توجه به جزئیات (این درس دارای تمرین های بسیار جذابی است که به نظر من یکی از جذاب ترین بخش های این دوره می باشد. حتماً تمرینات آن را انجام دهید.)
ابتدا آنچه را که قرار است امروز با هم یاد بگیریم را مرور می کنیم.
نگاه به کل
یکی از خطاهای ما در بررسی مسائل مختلف، نگاه به موضوع از فاصله خیلی نزدیک است. از نظر مکانی، یک محدوده کوچک و از نظر زمانی مقطعی کوتاه را در نظر میگیریم. از نظر زمانی، به مقطع زمانی نزدیک به زمان حال توجه داریم. از نظر مکانی، متمرکز بر محدودهای هستیم که:
- علائم و نشانههای مشکل در آنجا مشاهده شدهاند.
- در حیطه اختیار و مسئولیت محدودی باشد که برای خود قائلیم.
اما باید بتوانیم به اندازه کافی از هر دو جنبه زمانی و مکانی عقب بایستیم تا درک مناسبی از موضوع بهدست آوریم و راهحلهای مؤثر را طراحی کنیم. تأثیر فاصله گرفتن از موضوع را میتوان در این جمله چارلی چاپلین مشاهده نمود که با جهانبینی خودش گفته است:
“زندگی از نمای نزدیک، تراژدی و از نمای دور، کمدی است.”
[restrict paid=true]از نظر زمانی باید آن قدر به گذشته برگردیم که درک کنیم مسئله چگونه به وجود آمده و چگونه گسترشیافته است. باید آنقدر زمان آینده را ببینیم که درک کنیم با روند فعلی، وضعیت سیستم چگونه خواهد شد و بتوانیم اثرات اقدامات و تصمیمهای خود را بررسی کنیم.
به عنوان مثال شکل زیر را مشاهده کنید.
شکل زیر نقشه سادهای را با مسیرهایی که در سه جهت امتداد دارند، نشان میدهد. فرض کنید در نقطه x هستید و میخواهید به سمت شمال بروید. کاملاً روشن و منطقی است که باید راهی را در پیش بگیرید که رو به شمال است. اطلاعات شما میگویند این مسیر درستی است.
حالا به شکل بعدی نگاه کنید. این بار به جای نقشه کوچک اول، نقشه بزرگتری در دسترس قرار میگیرد. فوراً در مییابیم که جاده رو به شمال، عملاً بدترین مسیر یعنی بن بست است. دو مسیر دیگر با جاده کمربندی به شمال رهنمون میشوند.
تعیین نادرست مرزهای مسئله، در بسیاری از موارد به صورت ناخودآگاه صورت میگیرد. به عنوان مثال سعی کنید مسئله زیر را حل کنید:
بدون اینکه قلم خود را از روی کاغذ بلند کنید، چهار و تنها چهار پاره خط مستقیم رسم کنید که همه ۹ نقطه نشان داده شده در شکل زیر را به هم وصل کنند.
سعی کنید ابتدا این مسئله را حل کنید و تنها در صورتی ادامه این درس را بخوانید که این مسئله را حل کرده باشید.
آیا توانستید این مسئله را حل کنید؟ بسیاری از افراد باهوش نیز نمیتوانند آن را حل کنند. بسیاری از افراد تلاش میکنند تا با روشهای منطقی خود این مسئله را حل کنند و عموماً با این فکر که باید تلاش کرد تا ۹ نقطه را بدون خروج از چارچوبی که این نقاط ایجاد کردهاند، به هم وصل کنیم؛ مسئله را برای خود محدود و حل آن را مشکل میکنند.
برای حل این مسئله تلاشهایی مانند شکل بالا انجام میشود که حتی ما را به پاسخ نزدیک هم نمیکند. باید توجه داشت که این مسئله هیچ شرطی را قید نکرده که باید قلم خود را تنها در محدودهای که این ۹ نقطه ایجاد میکنند نگه دارید. وقتی افراد از وجود فضای خارج از این محدوده آگاه میشوند، یافتن راهحل آسان میگردد.
همانگونه که مشاهده میکنید، پاسخ مسئله بسیار ساده بود. با این حال افراد بسیار باهوشی دیده شده که ساعتها روی مسئله فکر کرده اما در آخر به جوابی نرسیدهاند. دلیل آن چیست؟ محدود کردن مرز تفکر به فضای بین نقطهها مانع از کشف راهحل شدند.
برای حل مسائل مختلف باید از دور به مسئله نگاه کنیم تا شرایط مختلف را در نظر بگیریم و خود را به یک چارچوب مشخص محدود نکنیم. پس بهتر است که از کارتان کمی فاصله بگیرید، اینگونه اثر کوچکتر دیده میشود و در نتیجه با یک نگاه بخش بیشتری از آن را میبینید و اگر ناهماهنگی و یا بیتناسبی در اجزا و رنگها وجود داشته باشد آن را بهتر متوجه میشوید.
توجه به جزئیات
جزئیات به قدری اهمیت دارند که یک صفر میتواند عدد ۱ میلیون را به ۱۰ میلیون و عدد ۲ را به ۲۰ تغییر دهد. با نگاهی به زندگی انسانهای موفق متوجه میشویم که توجه به جزئیات حتی کوچک جزو تواناییهای فوقالعاده آنها بوده است و آنها اهمیت جزئیات را در کسب و کار و زندگیشان به خوبی درک کردهاند.
در قانون کسانی که به جزئیات اهمیت بیشتری میدهند، بهترین وکیلها هستند؛ همچنین معلمهایی که به جزئیات توجه میکنند میدانند که بهترین دانشآموزان از نظر عملکرد کدام بوده و کدام دانشآموز عملکرد نه چندان خوبی دارد. پیشخدمتهایی که به جزئیات توجه کنند متوجه میشوند مشتریان برای آخرین بار که به رستوران مراجعه کرده بودند چه چیزی سفارش دادهاند و اصلاح «همون همیشگی» نیز به خاطر توجه به جزئیات مشتریان است که باید پیشخدمتها آن را به خاطر بسپارند. ورزشکارانی که هر روز تمرین میکنند، آنهایی که به رژیم غذایی خود و نقاط قوت و ضعف خود توجه ویژهای میکنند به احتمال زیاد موفقتر هستند.
جزئیات در استخدام نیز بسیار مهم است. جیمز میشل لَفرتی میگوید مدتها است که این اصل را برای خود تعیین کردهام که اگر در رزومهای که دریافت میکنم غلط املایی وجود دارد، آن را مستقیماً داخل سطل زباله بیندازم. اگر فردی حتی در رزومهی خود کمالگرا نیست، چگونه میتوان انتظار داشت که در کسبوکار من، به جزئیات توجه کند؟ بارها شاهد شغلهایی بودهام که به دلیل توجه نکردن به جزئیات، عدم بررسی اطلاعات و از دست دادن میلیونها دلار از پول شرکت، بر باد رفتهاند. مواردی مانند عدم پیگیری، آمار و ارقام و محاسبات اشتباه در زمانِ ارائه، ترتیبِ اشتباه، یک مُهرِ اشتباه، کماهمیت به نظر میرسند ولی در واقع بسیار مهم هستند و بهترینها این را به خوبی میدانند.
در همه حرفهها و در همه شغلها توجه به جزئیات اهمیت بسیار زیادی دارد. در واقع توجه به جزئیات میتواند فضای جدیدی برای خلافیت ایجاد کند. گاهی اوقات تغیییراثی کوچک و ظریف آن جرقه طلایی که در موردش صحبت کردیم را ایجاد میکند و باعث میشود تقاوت بزرگی شکل گیرد. در واقع با توجه بیشتر به جزیئات مخنلف میتوانیم ذهن خود را دقیقنر کرده و با در کنار هم قرار دادن این جزئیات ایدههای مخنلف را تولید کنیم. پس برای خلاق بودن علاوه بر توجه به کلیات باید به جزئیات نیز توجه ویزهای شود.
اگر شما نیز به جزئیات توجه کرده باشید متوجه میشوید که در پاراگراف آخر چند غلط املایی وجود داشت. اگر توجه نکردید دوباره با دقت این متن را بخوانید.
حال اگر از شما بخواهم که تنها چیزی که ساعات زیادی از روزتان را با آن سپری میکنید یعنی گوشی موبایلتان را همین الآن بدون نگاه کردن دوباره به آن بکشید یا حتی تصور کنید. آیا میتوانید جزئیات آن را به دقت و با ظرافت طراحی یا تصور کنید؟
برای تقویت توجه به جزئیات تمرینات مختلفی در نظر گرفته شده است که با هم این تمرینات را مرور میکنیم:
عکس زیر را حتماً میشناسید. بهترین بازیکن فوتبال دنیا در سال ۲۰۱۶٫
او را در بین تصاویر زیر پیدا کنید.
در بین آدم برفیهای زیر پاندا را پیدا کنید:
در بین جغدهای زیر گربه را پیدا کنید.
حالا در شکل زیر پاندا را پیدا کنید.
پاندای بازیگوش را در تصویر زیر نیز پیدا کنید.
۵ تفاوت دو تصویر زیر را مشخص کنید.
۱۰ تفاوت دو تصویر زیر را مشخص کنید.
۱۰ تفاوت تصاویر زیر را نیز مشخص کنید.
۱۰ تفاوت تصاویر زیر را نیز مشخص کنید.
برای تصاویر پایانی نیز ۱۰ تفاوت دو تصویر زیر را مشخص کنید.
یک تمرین فوقالعاده دیگر
این تمرین برای کمک به شما برای توجه به جهان اطرافتان طراحی شده است. این روش به وسیله مینور وایت طراحی شده است.
یک عکس یا تصویری که به شما آرامش میدهد را انتخاب کنید، هر چه این عکس جزئیات بیشتری داشته باشد بهتر است. در یک جای راحت با آرامش نشسته یا دراز بکشید. تایمر را بر روی ده دقیقه تنظیم کنید. به تصویری که در دستتان گرفتهاید تا زمانی که تایمر به صدا در میآید، با دقت نگاه کنید. سعی کنید بر روی عکس تمرکز کرده و به ذهنتان اجازه ندهید تا به چیزهای دیگر توجه کند. تمام تمرکز خودتان را بر روی عکسی که جلویتان قرار دارد، بدهید. بعد از اینکه زمان تمام شد. عکس را کنار گذاشته و تجربهای که در این ده دقیقه کسب کردهاید را با خودتان مرور کنید. جزئیات تصویر را به خاطر بیاورید و آن را برای خودتان تجسم کنید.
پس از انجام این تمرین و مهارت در این کار میتوانید در مورد کارهایی که هر روز با آنها سر و کار دارید نیز این تمرین را انجام دهید. سعی کنید اجزای دفتر کارتان را به دقت تصور کنید. از امروز به بعد سعی کنید جزئیات زندگیتان را با دقت بیشتری نگاه کنید. [/restrict]