متــاخلاق (مدیران تحول آفرین خلاق) | یادگیری بهتر، زندگی شادتر، موفقیت بیشتر
چک لیست
ابتدا آنچه که قرار است امروز با هم یاد بگیریم را مرور می کنیم.
کدام شکل به نظر شما مربع کامل است؟
اگر شما A را انتخاب کرده باشید، انتخابی که خیلیها نیز انجام میدهند، این انتخاب اشتباه است. شکل B یک مربع کامل است.
بیشتر افراد تمایل دارند خطوط عمودی را نسبت به خطوط افقی زیادتر برآورد کنند به همین دلیل آنها خط عمودی شکل A را هماندازه با خط افقی آن میپندارند.
اگر شما سؤالات زیر را از خود پرسیده باشید احتمالاً پاسخ را صحیح دادهاید:
[restrict paid=true]- کدامیک مربع کامل است؟
- چگونه میتوانم تشخیص دهم که کدام شکل مربع کامل است؟
- آیا به صورت بصری میتوانم تشخیص دهم که کدام شکل مربع کامل است؟
- آیا برای تشخیص این مطلب از وسیله اندازهگیری استفاده کنم؟
سؤالات به شما جهتی برای فکر کردن میدهند. وقتی که شما از خودتان یک سؤال را میپرسید، شما باید در مورد آن فکر کنید و زمانی که شما از خودتان سؤال درست را میکنید مجبور میشوید که آنطوری که باید در مورد مسئله فکر کنید.
داشتن یک چک لیست سؤال به شما کمک خواهد کرد تا مطمئن شوید هیچ جنبهای از سؤال نادیده گرفته نمیشود.
اعداد زیر را حدود یک ثانیه بخوانید و سپس سعی کنید آنها را از حفظ بیان کنید.
۶ ۴ ۸ ۲ ۳
حال همان کار را با اعداد زیر انجام دهید:
۳ ۴ ۶ ۸ ۹ ۱ ۲ ۶ ۸ ۷ ۶ ۲ ۱ ۵ ۳ ۳ ۴
به احتمال زیاد شما رشته اعداد اول را به سرعت و کامل پاسخ دادهاید ولی در رشته اعداد دوم احتمال تنها بخشی از آن اعداد را توانستهاید بیان کنید شاید تنها ۷ عدد.
به این دلیل که حافظه ما تنها حدود ۷ عدد را میتواند در یک لحظه به خاطر بسپارد. حتی اگر شما فکر کنید که تمام سؤالات ممکن را در هر موقعیت میدانید، باز شما نمیتوانید زمانی که باید از آنها استفاده کنید این کار را انجام دهید. مگر در مواردی که چالش پیش روی شما بسیار آسان بوده و حل آن ساده میباشد و آنجا میدانید که چه سؤالی را باید بپرسید.
داشتن یک چک لیست مانند این است که یک گوی در دستانتان گرفتهاید و میتوانید از نماهای مختلف به آن نگاه کنید. به همین شیوه میتوانید مسئله مورد نظرتان را در دستانتان قرار داده و آن را از نماهای مختلف مشاهده کنید، آن را بالا پایین کنید، راهحلها را تصور کنید و به معنای واقعی آن مسئله و چالش را کنترل کنید.
از چک لیستی که در ادامه معرفی میشود استفاده کنید و چک لیست خودتان را بسازید. سؤالات خوبی را که میشنوید و یا میبینید، یادداشت کنید و آن را به چک لیستتان اضافه کنید. با پرسیدن سؤالات درست شما میتوانید مسائل و چالشهایی را که با آن روبرو هستید.
برای استفاده از این روش تنها کافی است سه مرحله را طی کنید:
- مسئله و چالش مورد نظرتان را یادداشت کنید.
- سؤالاتتان را بپرسید. از چک لیستتان استفاده کنید.
- جوابها و پاسخهایتان (اطلاعات، راهحلها و ایدههای مختلف برای ارزیابی و تجزیه و تحلیل) را یادداشت کنید.
این چک لیست را میتوانیم شامل سؤالات زیر در نظر بگیریم:
- چرا نیاز است که این مسئله را حل کنم؟
- چه منفعتی حل این مسئله برای شما دارد؟
- چه چیزی نامعلوم است؟
- چه چیزی از آن را هنوز متوجه نشدهای؟
- اطلاعاتی که در مورد آن داری، چه میباشد؟
- آیا اطلاعاتی که دارید کافی است؟ یا ناکافی است؟ یا اضافی است؟ یا متناقض است؟
- آیا برای حل این مسئله نیازی به رسم شکل یا دیاگرام است؟
- مرزهای این مسئله کجاست؟
- آیا میتوانید بخشهای مختلف مسئله را از هم جدا کنید؟ آیا میتوانید آنها را بنویسید؟ ارتباط بخشهای مختلف با هم چیست؟
- قسمتهای ثابت مسئله که قابل تغییر نیستند چیست؟
- آیا این مسئله را قبلاً دیدهاید؟
- آیا این مسئله را در شکلی متفاوت قبلاً مشاهده کردهاید؟
- آیا مسئلهای مرتبط با آن سراغ دارید؟
- فرض کنید که در مورد مسئلهای که قبلاً آن را حل کردهاید، همین مشکل پیش آمده است، آیا میتوانید از حل مسئله قبلی استفاده کنید؟ آیا از روش قبلی میتوان برای حل این مسئله نیز استفاده کرد؟
- آیا میتوانید مسئله مورد نظرتان را بازگو کنید؟ چند راه برای بازگو کردن این مسئله وجود دارد؟ بیشتر کلی هستند یا به صورت جزئی؟ آیا میتوانید قواعد را تغییر دهید؟
- آیا میتوانید نتیجه را کشف کنید؟
- بهترین، بدترین و محتملترین تصوری که میتوانید داشته باشید چیست؟
- آیا میتوانید کل مسئله را حل کنید؟ بخشی از آن را چطور؟
- وضوح راهحل میخواهید چقدر باشد؟ میتوانید آن را به تصویر بکشید؟
- چه مقدار از ناشناختههای مسئله را میتوانید تعیین کنید؟
- آیا میتوانید از تمام اطلاعات استفاده کنید؟
- آیا از اطلاعاتی که به دست آوردهاید میتوانید چیزی مفید نتیجهگیری کنید؟
- آیا تمام مفاهیم اصلی را در مسئله مورد نظر در نظر گرفتهاید؟
- آیا میتوانید در فرایند حل مسئله گامها را از هم جدا کنید؟ آیا میتوانید درستی و صحت هر گام را مشخص کنید؟
- کدام تکنیکهای خلاقیت را میتوانید برای تولید ایده استفاده کنید؟
- آیا نتایج را میبینید؟ چند نوع نتیجه را میتوانید ببینید؟
- از چند روش مختلف برای حل مسئله اقدام کردهاید؟
- دیگران چه میکنند؟
- چه چیزی باید انجام شود؟ چگونه باید انجام شود؟
- کجا باید انجام شود؟
- چه کسی باید آن را انجام دهد؟
- الآن نیاز است تا چه چیزی انجام دهید؟
- چه کسی مسئول چه چیزی است؟
- آیا میتوانید از این مسئله برای حل مسائل دیگر استفاده کنید؟
- چه چیزی باعث شده است که این مسئله از دیگر مسائل متفاوت باشد؟
- چگونه متوجه میشوید که موفق شدهاید؟
- …
حال با استفاده از چک لیست سؤالات سعی کنید مسئله سخت زیر را حل کنید.
بر روی میزی ۱۰ سکه مانند شکل زیر قرار دهید.
با تغییر دادن موقعیت دو سکه، یک ستون و یک ردیف ۶ تایی درست کنید.
این مسئله تنها از یک روش حل میشود بدین صورت که یک سکه از بازوی سمت راست برداشته شده و بازوی سمت چپ منتقل میشود. سکه اضافی در پایین نیز بر روی سکه مرکزی قرار میگیرد.
بسیاری از مسائل مانند این مسئله با کمی تغییر سکهها و عقب جلو کردن آنها حل میشود اما برای حل این مسئله باید سه بعد در نظر گرفته شود.
سؤالاتی از چک لیست که در این مسئله به شما برای یافتن پاسخ کمک میکند:
- مرزهای این مسئله کجا هستند؟
هیچ چیزی شما را از کار کردن در سه بعد منع نمیکند.
- آیا مسئلهای مرتبط با آن سراغ دارید؟
مسئله نقطهها (۹ نقطه و ۳ خط)
- آیا میتوانید نتیجه را کشف کنید؟
بعد از قرار دادن سکه از سمت چپ به سمت راست شاید متوجه شویم که امکان حل مسئله در دو بعد وجود ندارد و باید از طریق سه بعد آن را حل کنیم.
در دفترچه یادداشت خود، حتماً چک لیست تان را یادداشت کنید و در مواجهه با مسائل جدید سعی کنید آن را گسترش داده و از آن استفاده کنید. مطمئن باشید این چک لیست خیلی به شما کمک خواهد کرد، پس حتماً سوالات تان را نوشته و از طریق لینک زیر عکس آن را ارسال کنید.